Als een blauw lint doorklieft het Götakanaal het zuiden van Zweden. Met een indrukwekkende lengte van 190 kilometer is dit één van de meest toeristische plekken van het land en vooral de maar liefst 58 sluizen zijn een ware attractie. Zodra de boten er met touwen doorheen getrokken worden, bewonderen veel mensen dit schouwspel. Zo staan je tijdens deze 220 kilometer lange fietsroute talloze verrassingen te wachten.
Via Göteborg bereik ik Töreboda per trein. Vanuit het nabijgelegen Sjötorp volgt de fietsroute oude jaagpaden langs het Götakanaal, dat onder Stockholm eindigt in de Oostzee. Het is een ingenieus watersysteem van kanalen en sluizen, dat er zo’n 200 jaar geleden voor moest zorgen dat de Zweedse kooplieden vrij handel konden drijven. Zo hoefden ze bovendien geen tol meer te betalen aan de Denen, wanneer ze per boot de Deense wateren passeerden.
Vakantiegevoel in Sjötorp
De fietsroute begint in Sjötorp aan het Vänernmeer, dat een populaire vakantiebestemming is. Zo zijn er veel accommodaties en een aantal restaurants met uitzicht op het meer, waar je kunt varen en zwemmen. Om meer te weten te komen over het Götakanaal is in de haven een interessant museum te bezichtigen, dat er van binnen uitziet als een schip. Hier zijn allerlei spullen verzameld uit de tijd dat de waterweg nog werd gebruikt voor het vervoeren van goederen en mensen.
Langzaamaan begin ik te begrijpen wat een impact dit kanaal heeft gehad op de handel in Zweden. De aanleg nam 22 jaar in beslag en er waren wel 58.000 soldaten nodig om het te graven, maar het was de moeite waard! Het museum maakt me nieuwsgierig om het kanaal zelf te gaan bekijken en beleven.
Passagiersboten
In de haven van Sjötorp ligt een passagiersschip klaar om door de vele sluizen te varen. Aangezien het verplaatsen van goederen en mensen nu sneller gaat over de weg en door de lucht, wordt deze boot enkel nog door toeristen gebruikt.
Tijdens het fietsen zie ik regelmatig boten door de sluizen gaan en het schouwspel verveelt nooit. Bij een aantal sluizen staan gezellige cafés, ijssalons en picknickbanken. Met name in de zomermaanden is het hier druk met toeristen die te voet, per fiets of met de camper genieten van hun vakantie langs het kanaal.
Afwisselend landschap
Met felrode borden is de fietsroute goed aangegeven, al is de route simpel en hoef je vrijwel alleen het kanaal te volgen. De bossen zijn prachtig, en aan de overkant ligt boerenland achter een strakke bomenrij. Het groepje schapen aan de waterkant graast onverstoord verder.
Ik fiets door naar Vassbacken, waar op een eiland in het kanaal verkoelende dranken en heerlijke gebakjes worden geserveerd. Voor de hongerige passanten is er een uitgebreide lunch of avondmaaltijd, en er zijn huisjes om in te slapen. Dit is een mooie plek om naar de vele boten te kijken die tijdens de zomermaanden passeren.
Historisch Forsvik
Verderop markeert een obelisk het hoogste punt van het kanaal, en dat is goed te zien in Forsvik. Daar is namelijk de hoogste sluis van het kanaal, en zie je het water aan de andere kant weer lager staan. Hier is ook Forsviks Bruk te bezichtigen, dat nu als openluchtmuseum een inkijkje geeft in de levendige industrie die is ontstaan rondom een waterkrachtcentrale. Zo is er onder andere een molen, ijzergieterij en een smederij te bewonderen.
Vesting Karlsborg
Ook de vesting van Karlsborg maakt indruk. Het werd gebouwd als reserve-hoofdstad, voor als de regering uit Stockholm moest vluchten in tijden van oorlog. Het fort wordt tot op de dag van vandaag gebruikt om militairen te trainen. Er is een museum en je kunt een mooie wandeling langs het Vättermeer maken.
Tussen half juni en half augustus kun je in Karlsborg op de fietsboot naar Motala stappen. Buiten dit toeristische seizoen is het enkel mogelijk om aan de overkant te komen door je te laten brengen met een taxibusje (bij een georganiseerde reis is dit inbegrepen).
Motala Verkstad
Motala is een belangrijke plek geweest tijdens de bouw van het Götakanaal en hier staat dan ook het hoofdkantoor van de hele onderneming. In de werkplaats verderop werden onder andere sluismechanismen, schepen en bruggen gemaakt. Het museum toont daar voorbeelden van, en een interessante film.
Het is tijd voor een pauze. Op het terrein is een gezellig terras met koffie en wafels met ijs, en dan is het nog een klein stukje fietsen naar de nabijgelegen Sörby Glamping voor een fijne overnachting in één van de tenten of huisjes met unieke thema’s.
Vakantie bij de sluis
Na een bezoekje aan het nabijgelegen kasteel Ljung volg ik het water, waar het bij elke sluis een drukte van belang is. Het blijft fascinerend om te zien hoe de boten maar nét in de sluis passen, naar binnen getrokken worden aan touwen, en vervolgens in redelijk rap tempo omhoog of omlaag gestuwd worden door het water. Toeschouwers hebben picknickmanden mee en halen ijsjes bij de ijssalon.
Dit is de meest populaire plek langs het kanaal en veel mensen komen hiernaartoe met een camper, puur om naar de werkende sluizen te kijken. Om het hoogteverschil van 19 meter te overbruggen moeten de boten in Berg wel zeven sluizen door, dus je kunt maar beter de tijd nemen!
Fietsboten
In de zomermaanden vaart een fietsboot over het meer Roxen. Aan de overkant ligt Norsholm, waar ik in Kapten Bille’s Café & Hostel een uitzonderlijk lekkere maaltijdsalade eet met uitzicht op het kanaal. Na een frisse duik is het nog maar een klein stukje fietsen naar het meer Asplången, waar wederom een fietsboot toeristen naar de overkant brengt.
Söderköping
Aan het einde van de route wacht nog een laatste hoogtepunt: Söderköping. Dit was in de Middeleeuwen één van de belangrijkste havens van Zweden. Dat de plaats toen erg rijk is geworden, is te zien aan de gebouwen, bruggen en pleinen die hier gebouwd zijn. Het stadhuis, de imposante kerk, het oude boekwinkeltje en het badhuis zijn prachtig, maar het is ook heerlijk om hier gewoon rond te struinen.
Bij Mem eindigt het Götakanaal in de baai Slätbaken, waarvandaan men verder kon varen naar de Oostzee. Hier eindigt ook deze fijne fietsroute. Wat kun je in korte tijd toch veel beleven!
Praktische tips
Geschiedenis en musea
Het Götakanaal werd in 1832 geopend, nadat 58.000 militairen er 22 jaar aan gewerkt hadden. Een enorm project, met als resultaat dat men met de goederen dwars door Zweden kon varen en makkelijker handel kon drijven, zonder tol te hoeven betalen in de wateren van Denemarken. In diverse musea langs de route kom je daar van alles over te weten. Ook is het mogelijk om een stukje mee te varen op één van de passagiersschepen, die dagelijks heen en weer varen op het kanaal.
Wanneer fietsen?
De route is 220 kilometer lang. Deze route kun je het beste fietsen tussen half juni en half augustus. Dat is het hoogseizoen en dan zijn alle toeristische voorzieningen geopend zoals hotels, horecagelegenheden, musea en de veerboten die je over de meren kunnen vervoeren (anders moet je eromheen fietsen). De veerboten kun je het beste van tevoren reserveren.
Drukte op de route
De helft ten westen van het Vättermeer, tussen Sjötorp en Karlsborg, is redelijk rustig. Ten oosten van het meer, tussen Motala en Mem, is het beduidend toeristischer. Dit deel ligt dichterbij de grote steden Linköping, Norrköping en Stockholm.
Vervoer
Heenreis: In Göteborg is een vliegveld én een groot treinstation. Vanuit Göteborg kun je met de trein naar Töreboda aan het Götakanaal. Fiets 1 uur naar het startpunt in Sjötorp, of neem de boot.
Terugreis: Fiets vanuit Mem 1 uur naar het treinstation in Norrköping om de trein naar Linköping te nemen. In Linköping is een vliegveld én een groot treinstation.
Maar het makkelijkst is om een pakketreis te boeken via de website van GötaKanal.
Meer informatie en boeken
Algemene informatie: https://www.gotakanal.se/en/cycling-holiday
Route: https://www.gotakanal.se/en/cycling-holiday/cycle-map
Pakketreizen: https://en.upplevelsepaket.se/
Dit artikel verscheen in Bike Explorer nummer 1/2025. Bekijk ook de andere fietsvakanties in Europa.
Mirre
Laatste berichten van Mirre (toon alles)
- Götakanaal: Het blauwe lint van Zweden [220km] - 3 december 2024
- De Turfroute fietsen [231km] - 1 juli 2024
- Fietsroute Vlieland: Uitwaaien op het Wad - 29 mei 2024
