Schaapskudde de Borkeld is te vinden op het gelijknamige heideveld iets boven Markelo. De Borkeld is een natuurgebied van 550 hectare groot, dus je kunt hier eindeloos wandelen, fietsen en mountainbiken. De schaapskudde die zorgt voor de begrazing en de mooie heidevelden, wordt beheerd door Jos en vandaag krijgt hij hulp van Aris.
Coulissenlandschap
Het is me al opgevallen dat een groot deel in Hof van Twente bestaat uit een Coulissenlandschap. Dit zie je ook in de Achterhoek veel. Volgens Jos is dit ontstaan doordat de boeren vroeger allemaal kleine erfjes hadden. In andere delen van Nederland worden erven doorgaans afgescheiden door slootjes, maar hier kan dat niet. “Dit is het droogste stuk van Nederland.” vertelt Jos, dus slootjes graven had geen zin. In plaats daarvan zette men hun land af met bomen.
Waterput
Om aan water te komen, groeven ze putten van wel 15 meter diep, waarbij zo nu en dan iemand om het leven kwam doordat hij een steen op zijn hoofd kreeg. “Het was hier zo onherbergzaam, je kon hier eigenlijk niet leven.” vertelt Jos “Maar mensen hadden geen opleiding en waren ongeletterd. Ze wisten weinig van de buitenwereld, dus bleven ze maar hier.”
De schaapskudde
Niet iedereen had geld voor een put, alleen rijke mensen hadden er één in hun achtertuin. Verder werd de put gedeeld door de gemeenschap, de Noaber (waar Harry van De Ravenhorst gisteren ook al over vertelde). Behalve de put werd ook de schaapskudde gedeeld door de gemeenschap van zo’n 5 tot 15 boeren. Die kudde was nodig voor het bemesten van het land, waarop ze granen en aardappelen lieten groeien en moestuintjes aanlegden.
Voor het vlees werden de schapen bijna niet gebruikt. “Vlees was bijzaak, het was kostbaar.” vertelt Jos. “Soms aten mensen een bokje of een varken of een kip, maar de maaltijd werd vooral aangevuld met groenten en bessen. Ze hebben hier wel honger geleden, ja.” Bovendien woonden de mensen in een plaggenhuis, dat uit één kamer bestaat. Mensen woonden dus in dezelfde ruimte als hun vee en sliepen in de hooibalen. “Lekker warm.” zegt Jos. Het laatste ‘losse hoes’ zoals dat heet, is pas in de Tweede Wereldoorlog afgebroken. Moet je nagaan hoe kort geleden er in Nederland nog pure armoede was..!
Schaapskudde op de Borkeld
Het Drents heideschaap dat nu op de Borkeld graast, zorgt ervoor dat wij deze mooie heidevelden kunnen bezoeken. Ze eten namelijk de jonge boompjes op, waardoor het een open gebied blijft. “De Borkeld is immaterieel cultuurhistorisch erfgoed. Daar zijn er maar 35 van in Nederland.” zegt Jos trots. “Het gaat hier allemaal nog op de oude manier.”
Tot slot heeft hij nog een mooi verhaal voor ons over het ‘Zwarte schaap’:
Het zwarte schaap van de familie
Weet jij toevallig waar deze uitspraak vandaan komt? Jos vertelt: “De kudde werd vroeger beheerd door de Scheper, dat is wat we nu de Herder noemen. Terwijl de boeren op het land werkten, werkte de Scheper voor de boeren door voor hun kudde te zorgen. In ruil daarvoor mocht hij alle zwarte schapen die geboren werden zelf houden. Tsja, en af en toe flirtte de Scheper weleens met een boerendochter en daar kwamen dan kindjes van. Dat werd dan het Zwarte Schaap van de familie genoemd.”
Wil je schaapskudde de Borkeld bezoeken?
Ga voor meer informatie naar de website van schaapskudde de Borkeld: https://www.schaapskuddehofvantwente.nl/
Meer doen in de omgeving?
Lees wat er nog meer te doen is op de overzichtspagina Hof van Twente en neem ook eens een kijkje bij schaapskooi Epe-Heerde.
Mirre
Laatste berichten van Mirre (toon alles)
- De Turfroute fietsen [231km] - 1 juli 2024
- Fietsroute Vlieland: Uitwaaien op het Wad - 29 mei 2024
- Fietsroute Maarssen langs kastelen [42km] - 20 mei 2024
2 Reacties
Wat leuk dat je met een schaapherder op pad bent gegaan. En heb je reeën gezien? Het lijkt me een mooi gebied. Voor mij nog helemaal onbekend. Ik zet ‘m op mijn lijstje!
Nee, we hebben daar helaas geen reeën gezien, maar waarschijnlijk zie je ze wel in de ‘gouden uurtjes’! Hier moet je zeker een keer naartoe. Je kunt hier eindeloos wandelen!